تعریف عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه به زمانی اشاره دارد که بخشی از سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار سرمایه به فروش میرسد و عموم افراد جامعه میتوانند آن را خریداری کنند. قبل از عرضه اولیه، سهام شرکت مربوطه ارزشگذاری شده و دامنه قیمتی آن مشخص میشود. همچنین با هدف توزیع عادلانه عرضه اولیه، تعداد سهمی که هر متقاضی میتواند خریداری کند، محدود میشود. معمولا چند روز قبل از عرضه اولیه، آگهی مربوط به آن در بازار سرمایه منتشر شده و جزئیات آن مشخص میشود.عرضه اولیه اولین فروش سهام به وسیله یک شرکت خصوصی به عموم سهامداران در بازار است. عرضـه اولیه سهام اغلب به وسیله شرکتهای کوچکتر و جوانتری که به دنبال سرمایه برای گسترش خود هستند، انجام میشود، ولی میتواند به وسیله شرکتهای بزرگی که به دنبال سهامی عام شدن هستند نیز اتفاق بیافتد.
عرضه کردن سهام به صورت عمومی این امکان را برای شرکت ها به وجود می آورد که از طریق سرمایه گذاری عموم مردم، سرمایه شرکت را افزایش دهند. همین طور این کار معافیت های مالیاتی هم برای شرکت به وجود خواهد آورد.
در IPO شرکت ناشر از کمک یک شرکت تأمین سرمایه برای پذیره نویسی سهام استفاده میکند تا پروسه مربوط به پذیره نویسی، قیمت گذاری و توزیع سهام در بازار به درستی و عاری از اشتباه انجام شود.
به عرضـه اولیه، “عرضه عمومی ” نیز میگویند.
عرضه اولیه در ایران
در ایران هم مانند سایر کشور ها، شرکت قبل از اقدام به عرضه عمومی سهم خود در بازار بورس باید حداقل های ممکن را داشته باشد و شرایط اعلام شده از طرف سازمان بورس را محیا کنند . یکی از این شرایط ارزشیابی و ارزش گذاری سهم برای تعیین قیمت است. این کار اغلب توسط مشاورین سرمایه گذاری یا کارشناسان ارزشیابی انجام می شود. البته برای جذاب بودن سهام، معمولا قیمت کمتر از ارزش سهم به فروش می رسد (مثلا با ۱۰ تا ۲۰ درصد تخفیف). به همین دلیل عرضه اولیه ها در جهان علاقهمندان زیادی دارد.
اما در بازار ایران شرایط بسیار متفاوتی وجود دارد. با توجه به قانون دامنه نوسان و کم بودن حجم سهام عرضه شده، رشد اولیه سهام عرضه شده بسیار زیاد است. از این رو سهامداران عمده از این فرصت استفاده می کنند و حجم زیادی از سهم خود را در قیمت هایی بسیار بالاتر از ارزش واقعی سهم به فروش می رسانند.
توضیحاتی در مورد IPO
خرید سهام شرکتها در عرضه اولیه میتواند سرمایه گذاری پرمخاطرهای باشد. برای یک سرمایه گذار حقیقی، پیشبینی اینکه کدام سهام در روزهای اول معامله خود عملکرد خوبی خواهد داشت، آسان نیست، چون اغلب اطلاعات تاریخی کمی وجود دارد که بتوان با آن شرکت را تحلیل کرد. بهعلاوه بیشتر عرضه های اولیه را شرکتهایی تشکیل میدهند که عمدتاً دولتی بوده و از شفافیت اطلاعات پایینی برخوردار هستند.