گردش موجودی کالا یکی از نسبت‌های کارایی (فعالیت) شرکت‌هاست. گردش موجودی کالا، نشان دهنده‌ی تعداد فروش و جایگزین شدن موجودی کالا و مواد شرکت در یک بازه‌ی زمانی مشخص است. پایین بودن نسبت گردش موجودی کالای یک شرکت بدین معناست که شرکت موجودی کالا را بیش از اندازه در انبار خود ذخیره کرده است یا سطح فروش محصولات شرکت پایین است. گردش موجودی کالا یا Inventory Turnover یک نسبت مالی است که نشان می دهد در بازه زمانی مشخص، شرکت چند بار موجودی را به فروش رسانده و مجددا جایگزین کرده است. برای محاسبه آن بهای تمام شده کالای فروش رفته یا COGS را بر میانگین موجودی کالا تقسیم می‌کنیم.
می‌توان با تقسیم تعداد روزهای دوره بر گردش موجودی کالا، روزهای مورد نیاز برای فروش کالای موجود (Days Sales of Inventory) را محاسبه کرد.
محاسبه گردش موجودی کالا
Inventory Turnover از دو روش محاسبه می شود:روش اول:گردش موجودی با تقسیم فروش بر متوسط موجودی محاسبه می شود.
که در آن میانگین موجودی به این صورت محاسبه می شود: ۲/(موجودی در ابتدا + موجودی در پایان).
روش دوم:در این روش گردش موجودی کالا با استفاده از هزینه کالاهای فروخته شده (COGS) به جای فروش محاسبه می شود که هزینه کل موجودی است. تحلیلگران از COGS به جای فروش برای دقت بیشتر در محاسبه گردش موجودی تقسیم می کنند.
گردش موجودی کالا چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟
Inventory Turnover، میزان سرعت فروش موجودی یک شرکت را اندازه گیری می کند. پایین بودن این نسبت دلالت بر فروش ضعیف و احتمالاً موجودی اضافی دارد که به عنوان overstocking نیز شناخته می شود. این شرایط ممکن است نشان دهنده وجود مشکل در کالاهایی باشد که برای فروش ارائه می شود یا نتیجه بازاریابی ضعیف باشد.
از طرف دیگر، نسبت بالا، به معنای فروش قوی یا موجودی ناکافی است. اولی مطلوب است در حالی که دومی می تواند منجر به از بین رفتن کسب و کار شود.
نکته: گاهی اوقات نرخ گردش پایین خوب است، مانند زمانی که انتظار می‌رود قیمت ها افزایش یابد (مـوجودی از پیش تعیین شده برای پاسخگویی به تقاضای رو به افزایش) یا زمانی که کمبود پیش بینی می شود.
سرعتی که شرکت می تواند موجودی خود را بفروشد، معیاری مهم برای ارزیابی عملکرد شرکت است. خرده فروشان که سریعتر موجودی خود را به خارج منتقل می‌کنند، عملکرد بهتری دارند. هرچه مدت زمان نگهداری یک کالا بیشتر باشد، هزینه نگهداری آن نیز بیشتر می شود و دلایل کمتری برای بازگشت مصرف کنندگان برای خرید اقلام جدید وجود دارد.
مثال کاربردی از محاسبه Inventory Turnover
فرض کنید شرکت A یک میلیون دلار فروش داشته باشد. COGS تنها ۲۵۰،۰۰۰ دلار است. موجودی متوسط ۲۵،۰۰۰ دلار است.
روش۱: فروش تقسیم بر میانگین موجودی
با استفاده از معادله اول، این شرکت دارای گردش موجودی ۱ میلیون دلار تقسیم شده به ۲۵۰۰۰ دلار یا ۴۰ دلار است. با تقسیم این عدد بر روزها بر ۳۶۵ روز بر روزهای موجودی تبدیل می شود. پاسخ ۹.۱۲۵ روز است. این بدان معنی است که در اولین روش، موجودی ۴۰ بار در سال تولید می شود و تقریبا نه روز در دست است.
روش ۲: COGS تقسیم بر میانگین موجودی
در روش دوم، گردش موجودی به عنوان هزینه کالاهای فروخته شده تقسیم بر متوسط موجودی محاسبه می شود که در این مثال ۲۵۰،۰۰۰ دلار تقسیم به ۲۵،۰۰۰ دلار و یا ۱۰ می شود. تعداد روزهای موجودی با تقسیم ۳۶۵ به ۱۰، که ۳۶.۵ است. با استفاده از روش دوم، موجودی بیش از ۱۰ بار در سال گردش دارد و حدود ۳۶ روز در انبار است.
فرمول محاسبه گردش موجودی کالا چیست؟
بهای تمام شده کالای فروش رفته تقسیم بر میانگین موجودی کالا