مالکیت معنوی در واقع تراوشات ذهنی و ابتکارات انسانی است که علاوه بر جنبه معنوی، ارزش اقتصادی نیز دارد. مالکیت معنوی به دو دسته مالکیت صنعتی و مالکیت ادبی و هنری تقسیم میشود. مواردی مانند اسم تجاری، علائم تجاری و گواهی حق اختراع در گروه مالکیت صنعتی قرار میگیرند. آثار نوشتاری (مانند کتاب، رساله، نمایشنامه)، آثار سمعی بصری (مانند آثار رادیو و تلویزیونی و آثار موسیقی و صوتی)، آثار تجسمی (مانند خوشنویسی، سفالگری، عکاسی)، نرمافزارهای رایانهای و آثار سینمایی نیز در گروه مالکیت ادبی و هنری قرار میگیرند.مالکیت معنوی یک توصیف طبقهبندیشده گسترده برای تعدادی از دارایی های نامشهود است که به صورت قانونی از استفاده یا پیادهسازی آن دارایی توسط سایرین و بدون رضایت مالک آن محافظت مینماید. مالکیت معنوی میتواند شامل گواهی ثبت اختراع، کپی رایت و نام تجاری و یا ایدهها باشد.
مفهوم مالکیت معنـوی به این حقیقت مربوط میشود که محصولات خاص فکر انسان باید از همان حقوق مربوط به دارایی های فیزیکی برخوردار باشند. بیشتر اقتصادهای توسعهیافته دارای معیارهای قانونی برای محافظت از هر دو نوع این دارایی های هستند.
توضیحاتی در مورد مالکیت معنـوی
شرکتها در مورد شناسایی و محافظت مالکیت معنوی بسیار کوشا هستند چون ارزش بالایی در اقتصاد دانشبنیان رو به گسترش امروزی دارند. استخراج ارزش از مالکیت معنـوی و جلوگیری از سوءاستفاده دیگران از ارزش آن یک مسئولیت مهم برای هر شرکتی به شمار میرود.
بسیاری از انواع مالکیتهای معنوی مثل دارایی ها در ترازنامه قابل لیست شدن نیستند، اما ارزش چنین مالکیتهایی در قیمت سهام منعکس میشود. توانایی مدیریت در اداره این امور به شکل مؤثر و تبدیل آن به سود، تنها یک مثال این مورد است .