برگه: سئوالات متداول

برای جستجو در موضوعات این بخش از کادر زیر استفاده نمایید

راهنمای بخش ها
راهنمای سامانه ها
راهنمای ابزارها + ویژگی ها
راهنمای پروفایل ها
راهنمای حساب + پنل کاربری
مفاهیم و آموزش های پایه
آموزش مفاهیم و روش های تحلیلی
آموزش روش ها و مفاهیم معاملاتی
روش ها و مفاهیم پرداخت ارزی
شاخص بان
مارکت بان
پرشین ای پی آی
سامانه معاملات طلا
راهنمای اپلیکیشن قیمت‌ها

راهنمای صندوق های سرمایه گذاری

۰۹. “صندوق سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا” چیست؟

صندوق سرمایه گذاری با پشتوانه طلا نوعی صندوق سرمایه گذاری مشترک یا صندوق‌ مشترک قابل معامله در بورس است (ETF) است که منابع مالی موجود در صندوق در ابتدا در شرکتهای تولید کننده طلا و همینطور برای خرید شمش طلا سرمایه گذاری می شود. با فرض اینکه صندوق سرمایه گذاری با پشتوانه طلا بخش اصلی سرمایه صندوق را در شمش طلا یا سهام و سایر اوراق بهادار معادن و کارخانجات تولید طلا سرمایه گذاری کند، سهام یا واحدهای این نوع صندوق، وابستگی بسیار نزدیکی با قیمت نقدی طلا خواهد داشت.

در حالی که بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری بر شناسایی شرکتهای مرتبط با فلزات گرانبها تمرکز دارند، جدیداً برخی صندوقهای قابل معامله در بورس ایجاد شده اند که به طور مشخص بر خرید و مالکیت شمش طلا تمرکز کرده اند. صندوق سرمایه گذاری با پشتوانه طلا ابزار ارزشمندی برای سرمایه گذاران و همینطور معامله گران و سفته بازان به حساب می آید. چرا که طلا کالایی با نوسان پذیری قیمت بالاست و سفته بازان نیز علاقه زیادی به نوسان قیمتها دارند.

این صندوقها همچنین برای پوشش ریسکهایی که از بی ثباتی هایی سیاسی و جغرافیایی ناشی می شود بسیار مفید هستند. طلا کالایی مناسب و ارزشمند برای حفظ ارزش پول و پوشش ریسک مربوط به سقوط ارزش پول ملی و ارزهای بین المللی است.

یک سرمایه گذار حقیقی یا حقوقی با سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری با پشتوانه طلا میتواند در این نوع از دارایی سرمایه گذاری کرده و در معرض مزایا و احیاناً معایب مالکیت طلا قرار بگیرید با این تفاوت که زحمت و تلاشی برای خرید، تحویل و نگهداری طلا مطابق آنچه در بازار کالاهای فیزیکی اتفاق می افتد، متحمل نمی شوید.

۱۲. “صندوق سرمایه‌گذاری در سهام” چیست؟

به صندوق سرمایه گذاری مشترکی که دارایی هایش را در تعداد نسبتاً زیاد و متنوعی از سهام عادی سرمایه گذاری می‌کند، صندوق سرمایه گذاری در سهام گفته می‌شود. مدل سرمایه گذاری این نوع صندوق ها، به اندازه شرکت یا سبک سرمایه گذاری محدود نمی‌شود.

۱۳. “صندوق پوشش ریسک” چیست؟

صندوق پوشش ریسک یک نوع ابزار جایگزین برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس است و از مجموعه‌ای از صندوق ها تشکیل شده که ممکن است چندین استراتژی مختلف به کار گرفته شود تا سود بیشتری نصیب سرمایه گذاران صندوق شود. صندوق پوشش ریسک ممکن است با به‌کارگیری استراتژی ها و روش‌های تهاجمی مدیریت شوند یا در این صندوق ها از اوراق مشتقه و سایر اهرم های مالی در بازارهای داخلی و بین‌المللی برای تولید بازده بیشتر استفاده شود. ازآنجایی‌که صندوق پوشش ریسک به لحاظ آماری همبستگی کمی با پرتفوی‌های معمول متشکل از سهام و اوراق قرضه دارد، تخصیص مقداری از پول به این صندوق ها می‌تواند به متنوع سازی سبد سرمایه گذاری افراد کمک کند. توجه داشته باشید با توجه به اینکه در بورس اوراق بهادار تهران ابزارهای مشتقه متنوعی وجود ندارد، لذا تشکیل صندوق‌ پوشش ریسک عملاً در این بازار امکان‌پذیر نیست.

استراتژی های صندوق پوشش ریسک ساخته‌شده‌اند تا از فرصت‌های مشخص بازار استفاده شود. صندوق های پوشش ریسک از استراتژی های مختلف سرمایه گذاری استفاده می‌کنند و به این خاطر بر اساس سبک سرمایه گذاری طبقه‌بندی می‌شوند. معمولاً نوعی متنوع سازی قابل‌توجه در نوع پوشش ریسک و فرصت‌های سرمایه گذاری در انواع سبک‌های سرمایه گذاری وجود دارد که انعطاف‌پذیری شکل صندوق پوشش ریسک را نشان می‌دهد. عموماً، این متنوع سازی با افزایش گستره انتخاب‌ها، به سرمایه گذاران سود می‌رساند.

ازنظر قانونی، صندوق پوشش ریسک بیشتر به‌عنوان شرکت تضامنی مختلط سرمایه گذاری خصوصی برپا می‌شود که برای تعداد محدودی از سرمایه گذاران بااعتبار بالا باز بوده و نیازمند یک سرمایه گذاری اولیه قابل توجه است. سرمایه گذاری در صندوق های پوشش ریسک از نقدشوندگی بسیار پایینی برخوردار است. چراکه اغلب لازم است سرمایه گذاران پول خود را به مدت حداقل یک سال در صندوق نگه دارند که این زمان به دوره قفل شدن شناخته می‌شود. برداشت وجوه سرمایه گذاری شده نیز ممکن است در بازه‌های خاصی مثل فصلی یا هر دو سال یک‌بار اتفاق بیفتد.

اولین صندوق پوشش ریسک در اواخر دهه ۴۰ میلادی به‌عنوان ابزاری برای پوشش ریسک خرید و فروش ایجاد شد. اخیراً سرمایه گذاران حقوقی صندوق های پوشش ریسک را به‌عنوان بخشی از پرتفویی خود که به‌خوبی متنوع سازی شده، به‌حساب می‌آورند.

لازم است به این نکته اشاره کنیم که استراتژی این صندوق ها در حقیقت تلاش برای کاهش ریسک است، اما هدف بیشتر صندوق های پوشش ریسک بیشینه کردن سود سرمایه گذاران است. این اسم بیشتر ریشه تاریخی دارد، زیرا نخستین صندوق های پوشش ریسک تلاش کردند تا ریسک سقوط بازار را که ناشی از فروش استقراضی بود، پوشش دهند. صندوق های سرمایه گذاری مشترک عموماً نمی‌توانند مانند صندوق های پوشش ریسک رفتار کنند. این روزها، صندوق های پوشش ریسک از هزاران استراتژی مختلف استفاده می‌کنند پس درست نیست بگوییم که این صندوق ها فقط «ریسک را پوشش می‌دهند.» در حقیقت، چون مدیران صندوق های پوشش ریسک از روش‌های پر ریسک و سفته بازانه سرمایه گذاری می‌کنند، این صندوق ها می‌تواند ریسک بیشتری را برای سرمایه گذاران به همراه داشته باشند.

۱۴. “صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک” چه کارکردهایی دارند؟
صندوق سرمایه گذاری مشترک، نهادی است که منابع مالی را از مردم جمع آوری نموده و در سبد متنوعی از اوراق بهادار سرمایه گذاری میکند. این صندوقها با توجه به تعریف صورت گرفته در قانون بازار اوراق بهادار مصوب مجلس شورای اسلامی در آذرماه ۱۳۸۴ و به عنوان جایگزین مناسبی برای سبدهای مشاع ایجاد گردیدهاند. با ایجاد صندوقهای سرمایه گذاری، سبدهای مشاع که پیش از این توسط تعدادی از کارگزارانی که مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا) دریافت نمودهاند تشکیل شده بودند- به کار خود خاتمه دادند. برای مطلع شدن از چگونگی فعالیت و نظارت بر این صندوقها لازم است که سرمایه گذاران با مطالعۀ دقیق اساسنامه و امیدنامۀ مربوطه با جزئیات آن آشنا شوند و با توجه به استراتژی ها و انتظارات خود از سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار در مورد خرید واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ها تصمیم مناسبی اتخاذ نمایند.
در این راستا سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور گسترش امکان سرمایه گذاری و متنوع نمودن ابزارهای در دسترس سرمایه گذاران، اقدام به ارایه مجوز تشکیل صندوق سرمایه گذاری مشترک به شرکتهای کارگزاری که دارای مجوز ارایه خدمات مشاوره و سبد گردانی هستند، نموده است. لذا خرید گواهی این صندوق ها برای سرمایه گذاران خرد و افرادی که قصد سرمایه گذاری در سهام و سایر اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس را دارند اما به دلیل فقدان توان تحلیلی مناسب، نداشتن وقت به منظور بررسی و انتخاب سهم و … با سازوکار بازار آشنا نیستند، مطلوب و مناسب است. قیمت گواهی های سرمایه گذاری مشترک برابر با ارزش خالص دارایی های صندوق است.
۱۵. کارمزد و هزینه های صندوق ها به چه صورت است؟
الف- کارمزد ارکان: مهمترین هزینۀ مربوط به صندوق های سرمایه گذاری کارمزدی است که ارکان اجرایی و نظارتی صندوق (مدیر، متولی و ضامن) به علت خدمات ارائه شده و ریسک متحمل شده بابت ضمانت نقدشوندگی دریافت می نمایند

ب- هزینه های دوره ای
۱) هزینۀ حسابرس
۲) هزینۀ تأسیس و تسویه
۳) هزینۀ مجامع و عضویت در کانونها
۴) سایر هزینه ها

ج- هزینه های صدور و ابطال: 
در حالیکه هزینه های کارمزد و دورهای از محل دارایی های صندوق پرداخت میگردید و منجر به کاهش خالص ارزش دارایی های صندوق متناسب با هزینۀ روزانه میشد، برخی هزینه های دیگر مربوط به زمان و تعداد فرآیند صدور و ابطال سرمایه گذار میگردد. بنابراین چنین هزینه ای به طور مستقیم به سرمایه گذار تحمیل گردیده، سرمایه گذار با برنامه ریزی صحیح سرمایه گذاری خود میتواند این هزینه ها را به حداقل رساند.
۱۶. نحوه سرمایه گذاری در صندوق ها به چه شکل است؟

برای خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق ها میتوان به یکی از شعب معرفی شده در پیوست اساسنامۀ هر صندوق مراجعه کرده، فرم پذیره نویسی/ درخواست صدور واحد سرمایه گذاری را تکمیل نمود. بدین ترتیب مالکیت واحدهای سرمایه گذاری صندوق در دو زمان ممکن است صورت گیرد. اول دوره پذیره نویسی اولیه و قبل از شروع فعالیت صندوق که هر واحد سرمایه گذاری به ارزش پایۀ ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال فروخته خواهد شد.
دوم، پس از موفقیت در جذب حداقل سرمایه در مرحلۀ پذیره نویسی و آغاز فعالیت صندوق سرمایه گذاری است. از آن پس صدور واحدهای سرمایه گذاری برای متقاضیان به قیمت صدور اعلام شده یک روز پس از تکمیل فرم درخواست مربوطه نزد شعب معرفی شده توسط مدیر در اساسنامه صورت خواهد گرفت.
کلیۀ دریافتها و پرداختهای سرمایه گذاران با صندوق باید از طریق حساب بانکی معرفی شده صورت گیرد و سرمایه گذاران باید فیش بانکی مربوطه را به همراه فرم تکمیل شده درخواست صدور واحد سرمایه گذاری به نماینده شعبه تحویل داده، پرینت تکمیل شده رسید پذیره نویسی/ درخواست صدور واحد سرمایه گذاری را حتماً از نماینده شعبه دریافت نمایند تا در صورت لزوم جهت پیگیری صدور گواهی سرمایه گذاری قابل ارائه باشد.
لازم به یادآوری است که حداقل سرمایهگذاری لازم در صندوقهای سرمایهگذار حاضر، خرید ۱۰ واحد سرمایه گذاری توسط هر سرمایه گذار و بیشترین مقدار مجاز برای هر سرمایه گذار خرید ۵% حداکثر واحدهای سرمایه گذاری یک صندوق است. برای خروج از سرمایه گذاری و اصطلاحاً ابطال واحد سرمایه گذاری نیز همانند مرحلۀ صدور، لازم است که سرمایه گذار با مراجعه به یکی از شعب معرفی شده توسط مدیر در اساسنامه، فرم مربوطه را از نماینده شعبه دریافت نموده و با تکمیل این فرم تقاضای ابطال تمام یا تعدادی از واحدهای سرمایهگذاری خود را ارائه نماید.
مبنای محاسبه، قیمت ابطال واحد سرمایه گذاری روز بعد از تاریخ درخواست ابطال خواهد بود و پس از کسر هزینه های مربوط به ابطال (که در بخش هزینه ها به تفصیل به آن اشاره شده است) حداکثر ظرف ۷ روز کاری از تاریخ درخواست ابطال وجه مربوطه به حسابی که سرمایه گذاری معرفی نموده است واریز خواهد گردید. در صورتی که سرمایه گذار بخشی از واحدهای سرمایه گذاری خود را ابطال نماید برای بخش باقیمانده آن گواهی سرمایه گذاری جدیدی صادر خواهد شد که این صدور مشمول هزینۀ صدور گواهی نخواهد بود.

۱۷. ویژگی ها، مزایا و ماهیت سرمایه گذاری در صندوق ها چیست؟
الف) جایگزینی برای خرید سهام شرکتهای بورسی: شخصی که تعدادی از واحدهای سرمایه گذاری یکی از صندوق ها را در اختیار دارد در واقع مالک سهام چند شرکت است که صندوق از محل دارایی های خود به عنوان سبد سرمایه گذاری خریداری نموده است. بدین ترتیب سود یا زیان مالکان واحدهای سرمایه گذاری صندوق، تحت تأثیر مستقیم نوسان قیمت مجموعۀ سهام موجود در سبد سرمایه گذاری صندوق است.

ب) وجود مدیریت حرفهای: 
منظور از مدیریت حرفهای، مقایسۀ تخصص و توان مدیران با تجربه و آشنا با بازار سهام با سرمایه گذارانی است که تجربۀ کافی و یا زمان و امکانات مناسب تحلیل برای تشکیل سبد سرمایه گذاری به صورت مستقل را ندارند.

ج) نقدشوندگی: 
یکی از مهمترین ویژگی های هر سرمایه گذاری، قابلیت تبدیل به وجه نقدشدن آن در زمانی است که سرمایهگذار به هر دلیل تصمیم به تغییر موضع سرمایهگذاری خود و خروج میگیرد. با توجه به ارکانی که در
صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سهام پیشبینی شده است سرمایه گذاران در هر زمان میتوانند با توجه به خالص ارزش روز دارایی های موجود در صندوق و پس از کسر هزینه های مربوطه، تمام یا تعدادی از واحدهای
سرمایه گذاری خود را به وجه نقد تبدیل نموده، اصطلاحاً ابطال نمایند.
د) صرفه جویی نسبت به مقیاس: با توجه به اینکه صندوق های سرمایه گذاری از گردآوری پولهای اندک تعداد زیادی سرمایه گذار تشکیلمیشوند بنابراین امکان استفاده از مزایای یک مجموعۀ سرمایه گذاری بزرگ برای اجزای آن فراهم خواهد بود. طبیعی است که یک سرمایه گذار به تنهایی امکان پرداخت هزینه های مشاوره و یا استفاده از نرم افزارهای مختلف اطلاع رسانی و تحلیل گری را نخواهد داشت ولی با کنار هم قرار گرفتن سرمایه های اندک سرمایه گذاران خرد، امکان استفاده از مزایای این چنین فراهم خواهد شد.

ه) انگیزه مدیریت صندوق سرمایه گذاری: 
با توجه به ساختار طراحی شده صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سهام و ارتباط مستقیم بین رشد ارزش دارایی های صندوق و منتفع شدن مدیر و سایر ارکان صندوق، قابل پیشبینی است که مدیر انگیزه کافی برای تشکیل بهترین ترکیب سبد سرمایه گذاری را داشته، تلاش نماید تا خالص ارزش دارایی های صندوق را به حداکثر ممکن رساند.
۱۸. “صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک” چه ارکانی دارند؟
برای تشکیل و اداره یک صندوق سرمایه گذاری مشترک در سهام چندین رکن در اساسنامه پیشبینی گردیده است تا این ارکان شرایط اجرایی و نظارتی لازم جهت عملکرد مناسب صندوق های سرمایه گذاری را فراهم نمایند.

الف) مجمع صندوق
: مجمع صندوق با حضور دارندگان حداقل نصف به علاوه یک واحدهای سرمایه گذاری ممتاز دارای حق رأی صندوق رسمیت مییابد. مجمع صندوق بالاترین رکن صندوق قلمداد میگردد و مهمترین وظیفۀ آن انتخاب
مدیر، متولی، ضامن و حسابرس و معرفی به سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا) جهت تأیید است.

ب) مدیر صندوق: 
رکن اجرایی صندوق و متخصص در بازار سرمایه است که لازم است مطابق اساسنامه گزارشات پیشبینی شده و اطلاعات قابل ارائه را تهیه و در اختیار متولی، حسابرس و سبا قرار دهد. همچنین با استفاده از تارنمای مربوط به صندوق سرمایه گذاری، اطلاعات ذکر شده در بخش اطلاعرسانی اساسنامه را جهت آگاهی عموم افشاء مینماید.

ج) متولی صندوق: 
رکن نظارتی صندوق محسوب گردیده و توسط مجمع صندوق انتخاب خواهد شد. (یادآوری: هویت متولی و سایر ارکان صندوق در امیدنامۀ مربوطه و در تارنمای هر صندوق افشاء میگردد).

د) ضامن: 
ضامن نیز توسط مجمع انتخاب شده، پساز تأیید سبا در امیدنامۀ صندوق برای عموم معرفی خواهد شد. منظور از ضمانت در ساختار صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سهام (در اندازه کوچک) فراهم نمودن نقدینگی کافی در شرایطی است که صندوق برای انجام پرداخت ها طبق اساسنامه و یا ابطال واحدهای سرمایه گذاری متقاضیان به قیمت ابطال محاسبه شده وجه نقد کافی نداشته باشد.

ه) حسابرس:
رکن دیگر نظارتی است که از بین مؤسسات حسابرسی معتمد سبا و توسط متولی، جهت تأیید به مجمع صندوق معرفی میگردد. مدت مأموریت حسابرس توسط مجمع تعیین میگردد و حسابرس با قبولی سمت ارائه
گردید وظایف و مسئولیت های محوله طبق اساسنامه را به عهده خواهد گرفت.
و) کارگزاران صندوق: مدیر صندوق برای انجام امور مربوط به معاملات سهام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از خدمات کارگزارانی که قبلاً قبولی سمت دریافت شده از آنها را برای سبا ارسال نموده است استفاده خواهد کرد.
کارگزاران مذکور که دارای مجوز فعالیت از سبا هستند علاوه بر وظایف معمول، موظف به انجام وظایف محوله طبق اساسنامه نیز خواهند بود.
۱۹. عایدی “صندوق‌ سرمایه‌گذاری مشترک” چیست؟
شما از سه طریق می توانید از صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد کسب کنید:

 

۱) درآمدهایی که از طریق سود نقدی سهام های صندوق و بهره اوراق قرضه موجود در صندوق بدست می آید. این درآمدها هر ساله توسط صندوق مابین سرمایه گذاران بعنوان سود نقدی توزیع می شود.

 

۲) اگر صندوق، اوراق بهاداری را که قیمت آنها افزایش یافته پیدا کرده است، بفروشد بازده سرمایه ای بدست خواهد آورد. بیشتر صندوق ها این عایدی ها را هم بعنوان سود بین سرمایه گذاران تقسیم می کنند.

 

۳) اگر ارزش اوراق بهادار موجود در صندوق افزایش پیدا کند اما مدیران صندوق آنها را برای شناسایی بازده سرمایه ای نفروشند ارزش سهام صندوق افزایش پیدا خواهد کرد. در این صورت شما می توانید سهام خود را با سود بیشتر بفروش برسانید. معمولاً صندوق ها این امکان را به شما خواهند داد که بجای دریافت سودهای خود، آنها را مجدداً در صندوق، سرمایه گذاری کرده و سهام بیشتری دریافت کنید.
۲۰. خالص ارزش دارایی موجود در صندوق به معنای چیست؟
مهمترین تفاوت ماهیت سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه‌گذاری با سهام یک شرکت، تعیین قیمت معاملاتی آنها است. قیمت یک واحد سرمایه گذاری صندوق برخلاف قیمت سهام شرکتها تحت تأثیر میزان عرضه و تقاضای آن قرار نمی گیرد.
مبنای خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری که توسط شعب صندوق و تحت عنوان صدور یا ابطال واحدهای سرمایه گذاری صورت می گیرد، خالص ارزش دارایی های موجود در صندوق در پایان هر روز است از آنجایی که صندوق های سرمایه گذاری فاقد دارایی فیزیکی بوده، سبد دارایی های آن متشکل از سهام و اوراق بهادار، اوراق مشارکت و یا وجه نقد است بنابراین خالص ارزش دارایی های آن در هر روز بر اساس ارزش روز دارایی های تشکیل دهنده صندوق قابل محاسبه است.