برگه: سئوالات متداول

مشکل که در رابطه با سود وجود دارد این است که برای تهیه صورت های مالی، می توان از استانداردهای حسابداری متفاوتی استفاده نمود. بسیاری از اقلام ترازنامه و صورت سود و زیان حداقل به دو روش قابل محاسبه اند، که در نتیجه منجر به آن چیزی می شود که رفتار محافظه کار و رفتار جسورانه ESP نامیده می شود. با داشتن تعدادی از اقلام که صورت های مالی را شکل می دهند، تعداد ترکیبات پذیرفتنی ممکن (مطابق با استانداردهای حسابداری) که می توان استفاده کرد، بسیار است. با ثابت نگه داشتن دیگر متغیرها مانند فروش، تعداد تولید و توانایی عملیاتی، یک شرکت قادر به ارائه چندین شکل EPS مجاز و قانونی خواهد بود که تنها به اصول حسابداری استفاده شده بستگی دارد. سؤالی که سرمایه گذاران باید جواب دهند این است که کدام EPS موقعیت “درست و منصفانه” شرکت را به بهترین نحو ارائه میدهد؟

از آنجا که سود هر سهم گزارش شده (EPS) تابع بسیاری از استانداردهای حسابداری است، انعکاس عملکرد صحیح یک شرکت به طور پیوسته به یک شکل اگر غیرممکن نباشد، بسیار مشکل است. از آنجا که هر شرکتی متفاوت از دیگری است، آیا انتظار یک سیستم حسابداری واحد برای عملکرد صحیح تمامی شرکتها معقولانه است؟ در سیستم های حسابداری، هر شرکتی میتواند روشی را ثبت و گزارش موضوعات مختلف حسابداری مانند موجودیها یا استهلاک استفاده کند.

حسابداران، بین سرمایه گذاران، که خواهان شکل واضحی از EPS هستند و مدیریت شرکت که خواهان ارائه صورتهای مالی به مناسب ترین شکل هستند، گیرکرده اند. به غیر از این موارد، مدیریت شرکت حسابداران را استخدام میکند و با توجه به راهبردهای مشخصی میتواند روش های حسابداری را تغییر دهد. تا زمانی که شرکت، استانداردهای حسابداری را رعایت کند، برای حسابدار مشکل است که در مقابل فشار مدیریت مبنی بر استفاده از روش خاصی مقاومت کند. در بعضی موارد، یک  موسسه حسابرسی به دلیل مشکلات و فشارهایی که مدیریت شرکت در چشم پوشی از برخی از موارد مغایر با استانداردهای حسابداری به حسابرسان وارد می کند ممکن است از کار حسابرسی کناره گیری میکند.

 عملکرد تاریخی (گذشته): همانطور که میدانیم برخی از صنایع در بلندمدت دارای عملکرد خوب و برخی دیگر دارای عملکرد ضعیف بودهاند. اگر چه عملکرد را همیشه نمیتوان براساس عملکرد گذشته پیش بینی نمود ولی با این حال هر صنعتی مسیری را طی میکند که نباید از آن غافل بود. صنعت سیمان در سال ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ در رابطه با سال مبنا یعنی ۱۳۶۹ عملکرد خوبی داشته است. این وضعیت تا سال ۱۳۸۲ ادامه داشته است. سرمایه گذاران باید میزان فروش و رشد سود سهام و عملکرد قیمت گذشته (تاریخی) را بررسی نمایند. اگر چه گذشته را نمیتوان به آسانی به آینده تسری داد با این حال اطلاعات سودمندی را ارائه میکند.

رقابت: شرایط رقابتی موجود در یک صنعت میتواند اطلاعات مهمی در خصوص ارزیابی آینده ارائه نماید. آیا در نتیجه کنترل مواد اولیه، هزینه های سنگین احداث کارخانه، سطح تولید مورد نیاز برای رسیدن به مرحله سودآوری و غیره، امکان ورود به صنعت جدید و رقابت با رقبای جدید وجود دارد.

اگر P/E شرکتى بالاتر از میانگین بازار یا صنعت باشد بدین معنى است که بازار در ماهها یا سالهاى آینده انتظارات بزرگى از سهم این شرکت دارد. شرکتى با P/E بالا باید سودهاى فزاینده ایجاد کند، در غیر این صورت قیمت سهماش سقوط خواهد کرد.